Hen suyễn, Y học cổ truyền gọi là Hóa suyễn. Thở hít gấp rút, có tiếng đờm khò khè trong họng như kéo cưa gọi là hen, nặng hơn thì há miệng, so vai mà thở, không nằm ngửa được giọi là suyễn. Hen tất nhiên có Suyễn nhưng Suyễn thì không có Hen. Tri thức Y học cổ truyền cho rằng suyễn thể hiện ở hơi thở to, hen thể hiện ở tiếng khò khè. Hen có Hen hàn, là trong phổi có hàn đờm ngưng đọng và Hen nhiệt là trong ngực có nhiệt làm uất tắc. Suyễn có Suyễn thực là do tà khí tích bên trong và Suyễn hư là không có tà khí mà do nguyễn khí hư. Hen suyễn là bệnh ở phổi nhưng cơ chế phát sinh của nó liên quan đến 03 tạng, theo Y học cổ truyền là phế, thận, tỳ. Sự hô hấp là ở phế, nhưng thận có chức năng nạp khí. Nếu thận hư, khí sẽ nghịch lên gay hen suyễn. Bệnh ở phế là thực, bệnh ở thận là hư (bổ sung lý luận của Diệp Thiên Sỹ). Tỳ phụ trách về vận hóa và dinh dưỡng. Nếu tỳ hư sự vận hóa dở dang thành đàm gây đàm ẩm. Đàm nhiều làm cho phế khí không thông gây ra hen suyễn. Triệu chứng về hen: Chủ chứng là thở khò khè, nếu tỳ hư sự vận hóa dở dang thành đàm gây chứng đàm ẩm. Đàm nhiều làm cho phế khí không thông gây ra hen suyễn. Triệu chứng về hen: chủ chứng là thở khò khè, kéo cưa khi lên cơn thì khó thở, không nằm ngửa được. Chia làm 02 thể: 1. Hen hàn: Ngực đầy tức, đờm dãi trong loãng, rêu lưỡi trắng trơn, mạch trầm khẩn. Do ngoại cảm mà lên hen thì có các chứng biểu nhiệt, nóng lạnh, đau mình. 2. Hen nhiệt: Bứt rứt, khó chịu, rêu lưỡi thường vàng đục, mạch hoạt sác. Nếu do âm hư hỏa bốc thì chất lưỡi đỏ sẫm, mạch tế sác, hoạt. Nếu có cả ngoại cảm thì người lạnh mà đau, phát sốt, khát nước, lạnh bên ngoài mà nóng bên trong. * Triệu chứng về suyễn: Chủ chứng là thở gấp, có 02 thể: 1. Suyễn thực: chủ yếu do đờm, hay gặp lúc phong hàn hoặc khi táo nhiệt trái mùa gây ra. – Do phong hàn: có các triệu chứng: ngực đầy, ho suyễn, nặng hơn thì vã mồ hôi, nhức đầu, sợ lạnh, đờm nhiều mà loãng, có sốt, rêu lưỡi trắng nhờn, mạch phù hoạt. – Do táo nhiệt: có các triệu chứng: phát nóng, khát nước, họng đau, có ho tức ngực, nhiều đờm đặc, đại tiện phân vón, nước tiểu đỏ gắt, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng, mạch sác. 1. Suyễn hư: Chủ yếu do hư, hoạt động nhiều một chút là nổi cơn suyễn ngay. – Do phế hư: Thở ngắn hơi, có tiếng ho, tiếng nói yếu, tinh thần uể oải, lưỡi nhạt, họng khô, người hâm hấp nóng, đổ mồ hôi, mặt đỏ từng lúc, rêu lưỡi tróc, mạch vi nhược. – Do thận hư: cử động đôi chút là tăng cơn suyễn thì thận đã mất chức năng nạp khí, mu bàn chân nề, ớn lạnh, chân tay cũng lạnh, mạch vi trầm, nhược là Thận dương hư. Ho suyễn đau họng, mặt đỏ, vật vã, ngủ trằn trọc, mạch tế sác là Thận âm hư. >> benh hen suyen co chua duoc khong >> thuốc cắt cơn hen phế quản >> benh hen phe quan kieng an gi
