Rối loạn lipid máu: Dấu hiệu, hậu quả và cách phòng ngừa

Rối loạn lipid máu (hay còn gọi là rối loạn mỡ máu) là một căn bệnh khá phổ biến hiện nay, đặc biệt là ở những người có chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, ít vận động. Mặc dù không có triệu chứng rõ ràng, nhưng nó lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra các bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, đột quỵ,... Vậy rối loạn lipid máu là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.

1. Rối Loạn Lipid Máu Là Gì?

Rối loạn lipid máu là tình trạng các thành phần lipid (chất béo) trong máu bị mất cân bằng, bao gồm:

• Tăng Cholesterol toàn phần: Cholesterol là một chất béo cần thiết cho cơ thể, tuy nhiên, khi cholesterol trong máu quá cao sẽ tích tụ thành các mảng bám trong lòng động mạch, gây xơ vữa động mạch.
  
  
• Tăng LDL-Cholesterol (cholesterol xấu): LDL-C là loại cholesterol có hại cho cơ thể, khi LDL-C tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.
  
  
• Tăng Triglyceride: Triglyceride là một dạng chất béo khác trong máu, khi triglyceride tăng cao cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
  
  
• Giảm HDL-Cholesterol (cholesterol tốt): HDL-C là loại cholesterol có lợi cho cơ thể, nó giúp vận chuyển cholesterol xấu từ máu về gan để xử lý. Khi HDL-C giảm sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

2. Nguyên Nhân Gây Rối Loạn Lipid Máu

Rối loạn lipid máu có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol,...
  
  
• Lối sống ít vận động: Ít vận động, ngồi nhiều, lười tập thể dục thể thao,...
  
  
• Yếu tố di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc bệnh rối loạn lipid máu có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
  
  
• Béo phì, thừa cân: Người béo phì, thừa cân thường có nồng độ cholesterol và triglyceride trong máu cao.
  
  
• Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh rối loạn lipid máu tăng theo độ tuổi, đặc biệt là sau tuổi 40.
  
  
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý như tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan,... cũng có thể gây rối loạn lipid máu.
  
  
• Sử dụng một số loại thuốc: Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc corticoid,... cũng có thể làm tăng nồng độ lipid trong máu.

3. Triệu Chứng Của Rối Loạn Lipid Máu

Rối loạn lipid máu thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc đã xuất hiện biến chứng. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể gặp các triệu chứng như:

• Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi
  
  
• Tê bì chân tay
  
  
• Khó thở, đau tức ngực
  
  
• Rối loạn thị lực
  
  
• Vàng da, vàng mắt

4. Hậu Quả Của Rối Loạn Lipid Máu

Rối loạn lipid máu nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng:

• Xơ vữa động mạch: Lượng cholesterol xấu trong máu cao sẽ tích tụ thành các mảng bám trong lòng động mạch, làm hẹp lòng động mạch, cản trở máu lưu thông đến tim, não và các cơ quan khác.
  
  
• Bệnh mạch vành: Xơ vữa động mạch vành là nguyên nhân hàng đầu gây nhồi máu cơ tim.
  
  
• Đột quỵ: Xơ vữa động mạch não là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ.
  
  
• Bệnh động mạch ngoại biên: Xơ vữa động mạch ở chân, tay gây đau cách hồi, tê bì chân tay,...
  
  
• Bệnh thận: Rối loạn lipid máu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính.
  
  
• Viêm tụy cấp: Tăng triglyceride máu cao có thể gây viêm tụy cấp.

5. Cách Phòng Ngừa Rối Loạn Lipid Máu

Phòng ngừa rối loạn lipid máu đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch nói riêng và sức khỏe toàn diện nói chung. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh:
  • Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, có nhiều trong mỡ động vật, nội tạng động vật, thực phẩm chiên xào, đồ ăn nhanh,...
    
    
  • Tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu axit béo omega-3, có nhiều trong cá hồi, cá thu, cá trích, quả óc chó, hạt chia,...
    
    
  • Bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt.
• Tăng cường vận động:
  • Duy trì tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần.
    
    
  • Chọn các bài tập phù hợp với sức khỏe và sở thích như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, yoga,...
• Kiểm soát cân nặng:
  • Duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng 18,5 - 22,9.
    
    
  • Giảm cân nếu thừa cân, béo phì.
• Khám sức khỏe định kỳ:
  • Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/ lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
    
    
  • Thực hiện các xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm và điều trị kịp thời rối loạn lipid máu.

6. Điều Trị Rối Loạn Lipid Máu

Tùy thuộc vào mức độ rối loạn lipid máu và tình trạng sức khỏe của từng người, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp:

• Thay đổi lối sống: Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động, kiểm soát cân nặng,... là những biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất trong điều trị rối loạn lipid máu.
  
  
• Sử dụng thuốc: Trong trường hợp thay đổi lối sống không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc hạ lipid máu.

Kết Luận

Rối loạn lipid máu là một căn bệnh nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. Chính vì vậy, việc nắm rõ thông tin về bệnh, chủ động phòng ngừa và điều trị kịp thời là vô cùng cần thiết. Hãy xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh, khoa học để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi căn bệnh này.
Xem thêm: https://www.acare.abbott.vn/yeu-to-nguy-co-roi-loan-mo-mau/