Thị trường chứng khoán là một kênh đầu tư không mới nhưng cũng còn khá nhiều người chưa hiểu rõ về nó. Bài viết sau sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng quan hơn về các định nghĩa cũng như các thuật ngữ về thị trường chứng khoán mà được mọi người vẫn cho là rất nóng tại mọi thời điểm. Phân loại về thị trường chứng khoán Thị trường chứng khoán có 3 dạng sau: Trái phiếu Cổ phiếu Phái sinh, chứng chỉ quỹ Trong thị trường chứng khoán cũng phân loại khá nhiều thị trường khác nhau và định nghĩa như sau: Hình 1: Định nghĩa chứng khoán (ảnh minh họa) Thị trường chứng khoán hay còn gọi là hay còn gọi là sở giao dịch chứng khoán là nơi dùng để mua bán loại chứng khoán được niêm yết có địa điểm và thời biểu mua bán rõ rệt, hình thức xác định rõ giá cả đươc quy định rõ ràng. Thị trường chứng khoán phi chính thức hay còn gọi là thị trường chứng khoán OTC là thị trường mua bán chứng bên ngoài sở giao dịch không có ngày giờ nghỉ hay thủ tục nhất định mà do thỏa thuận giữa người mua và người bán. Thị trường phát hành hay còn gọi là thị trường sơ cấp là thị trường cổ phiếu được phát hành lần đầu. Thị trường giao ngay là thị trường mua bán chứng khoán theo giá của ngày giao dịch nhưng việc thanh toán và chuyển giao chứng khoán sẽ diễn ra tiếp theo sau đó vài ngày theo quy định. Thị trường tương lai là thị trường mua bán chứng khoán theo một hợp đồng định sẵn, giá được thỏa thuận trong ngày giao dịch nhưng việc thanh toán chuyển giao chứng khoán sẽ diễn ra trong 1 ngày kỳ hạn trong tương lai. Thị trường trái phiếu là nơi mua bán các trái phiếu. Thị trường cổ phiếu là nơi mua bán các cổ phiếu. Thị trường phát sinh là nơi mua bán các công cụ có nguồn gốc chứng khoán. Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán Nguyên tắc trung gian Các giao dịch thường được thực hiện thông qua các tổ chức trung gian và môi giới là các công ty chứng khoán. Nguyên tắc nhằm đảm bảo các loại chứng khoán được giao dịch là chứng khoán thực và giúp thị trường hoạt động lành mạnh nhằm bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư. Nguyên tắc định giá Việc xác định giá chứng khoán hoàn toàn phụ thuộc vào các nhà trung gian môi giới. Tất cả các thành viên liên quan trên thị trường không ai có thể can thiệp vào sự tác động qua lại của lượng cung cầu của chứng khoán trên thị trường và không ai có quyền quyết định giá chứng khoán một cách độc đoán. Vì thế thị trường chứng khoán được coi là thị trường tự do nhất trong các thị trường. Nguyên tắc công khai hóa Tất cả các hoạt động trên thị trường chứng khoán điều được công khai hóa. Khi kết thúc 1 cuộc giao dịch số lượng chứng khoán được mua bán, giá cả từng loại đều được lập tức thông báo ngay. Nguyên tắc này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người mua và người bán không bị mua hớ trong lúc mua bán chứng khoán và người mua chứng khoán dễ dàng chọn mua loại chứng khoán theo sở thích của mình. Nhưng thực chất thì tất cả mọi vấn đề có ưu điểm thì cũng có nhược điểm trong thị trường chứng khoán cũng như vậy. Sau đây là các nhược điểm của thị trường này. Yếu tố đầu cơ Đầu cơ là yếu tố có tính toán của người chấp nhận rủi ro. Yếu tố này có tính chất lan truyền có thể làm cho giá cổ phiếu tăng ảo. Mua bán nội gián Mua bán nội gián là việc một cá nhân nào đó lợi dụng công việc của mình, nắm những thông tin nội bộ của đơn vị phát hành để mua hoặc bán cổ phiếu của đơn vị đó một cách không bình thường nhằm trục lợi và làm ảnh hưởng tới giá cổ phiếu trên thị trường. Hình 2: Giao dịch nội gián trong chứng khoán (ảnh minh họa, nguồn: nguyentandung.org) Tung tin đồn không không chính xác hay thông tin sai lệch Đưa ra các thông tin sai lệch về tình hình tài chính, tình hình nội bộ công ty hay về môi trường kinh doanh của công ty nhằm tang hay giảm giá cổ phiếu để thu lợi nhuận cho cá nhân. Mua bán cổ phiếu ngầm Mua bán cổ phiếu ngầm là mua bán cổ phiếu không thông qua thị trường chứng khoán điều này có thể gây áp lực cho các nhà đầu tư khác, dẫn đến việc khống chế, hay thay thế lãnh đạo. Các chủ thể khi tham gia thị trường chứng khoán Nhà phát hành Các nhà đầu tư cá nhân Các nhà đầu tư có tổ chức Công ty chứng khoán Các ngân hàng thương mại Cơ quan quản lý nhà nước về TTCK Sở giao dịch chứng khoán Hiệp hội tổ chức đánh giá tín nhiệm Tổ chức lưu ký và thanh toán chứng khoán Mong bài viết trên sẽ một phần giúp các bạn đọc hình dung về lĩnh vực đầu tư này và có những nền tảng kiến thức cơ bản về chúng. Từ đó chúng ta có thể tiếp thu những kiến thức “trung cấp” và “cao cấp” về lĩnh vực được cho là luôn nóng trong mọi thời điểm này. Chúc các bạn thành công!
