“Cá Tam Giang là cá vua ăn”, người Thừa Thiên – Huế thường đề cập thế để chỉ dòng ngon của tôm cá nơi đầm phá quê mình. Giờ đây phổ thông sản vật của Tam Giang được bên ngoài cho là đặc sản và thu mua mang giá khá cao. Chính nguồn nước lợ tạo nên trong khoảng sự hoà trộn giữa nước biển và nước sông nơi quán chân gà nướng ngon ở sài gòn 1 địa vực đặc trưng đã làm tôm cá ở đầm phá Tam Giang – Cầu hai sở hữu được mẫu phong vị đặc trưng ấy… 7 giờ sáng, hàng cá ở chợ Thuận An (nằm bên cửa biển – thị trấn Thuận An) đã tương đối đông người bởi người nào cũng muốn đi sớm để sắm được phần tôm cá tươi ngon. nhộn nhịp, tấp nập hơn là khu bán cá tôm đầm phá. Bên khu đất trống nhìn ra mặt phá, phổ biến đàn bà đang phân loại cua để chờ bạn hàng tới lấy. “Người tìm lẻ chỉ một ít thôi, số phổ quát được bạn hàng đến lấy mang lên Huế, vô Đà Nẵng. quán chè ngon ở hà nội Cua Tam Giang giết thịt chắc, lại mềm, thơm nên được những nhà hàng ở Đà Nẵng ưa chuộng lắm…”, 1 người buôn cua nhắc. “Cá biển dại, cá mại khôn” các người bán cá cho hay các dòng cá ngon, mỗi con nặng chừng dăm bảy lạng trở lên đều được một số thương lái thu gom ngay tại bến nước để mang lại các quán ăn đặc sản. Bày ra trên những loại mẹt, những giống cá đặc hữu của vùng đầm phá như kình, dìa, ong bắp cày, mú, hồng, tho… dù đắt giá hơn cá biển phổ thông lần vẫn luôn níu chân quý khách. “Cá phá đã ngon lại hiền nên đắt là phải. Cá biển dại, cá mại khôn, nhỏ như con cá mại ở phá mà cũng ngon, cũng có giá hơn, ông bà xưa đã nói rồi mà…”, một người đàn ông nhắc khi bán ra một con cá dìa huê nặng hai lạng sở hữu giá 25.000 đồng cho một người mua đi thăm người đau. một người bán cá khác mân mê 1 con cá bống nặng 1 ký, còn bơi trong thau nước và hô giá 160.000 đồng bởi đây là cái “cá bống tiến vua, chỉ với ở phá Tam Giang thôi”. một các bạn săm soi con cá dầy nặng một ký, rốt cuộc rồi cũng phải mua mang giá 200.000 đồng. Vùng đầm phá minh mông này từng được biết đến như 1 vùng quê nghèo khó, tù hãm bởi lượng cá tôm mọn mằn so sở hữu biển khơi, thị trường tiêu thụ lại chỉ bó gọn, khép kín ở địa phương. Nhưng ngừng thi côngĐây là chuyện ngày trước. Giờ đây chuyện con tôm con cá của đầm phá vươn ra ngoài. không chỉ các danh ngư, các dòng “cá tiến vua” của Tam Giang được lên xe tới những tửu gia, lữ quán ở những đô thị bóng gió, ngay cả các loại cá tôm tí hon ở đây cũng đĩnh đạc mang danh vị đặc sản bởi dòng ngon thực sự của chúng. Dọc dài suốt 1 đoạn quốc lộ 1A từ Lăng Cô đến TP Huế, khắp chợ phố, chợ quê, khắp các nhà hàng, quán ăn ở Thừa Thiên – Huế đâu đâu chúng tôi cũng thấy những hũ mắm tôm, mắm sò, mắm rò được bày bán. “Năm 2009, chỉ 1 thị trấn Vinh Hiền đã xuất bán ra trên 100 tấn các chiếc mắm rò, sò, tôm. Hàng của mình vô Sài Gòn, lên Tây Nguyên, sang tận Lào, cung ko đủ cầu đó…”, ông Hoàng Văn Cầu, chủ tịch UBND thị trấn Vinh Hiền (huyện Phú Lộc), nô nức. Nuôi giữ miếng ngon những loại cá ở phá Tam Giang, dù nhỏ nhưng cũng rất ngon, đắt giá. Đầm phá Tam Giang – Cầu hai (Thừa Thiên – Huế) có tới 163 loài cá, bao gồm cả cá nước lợ lẫn cá sở hữu cỗi nguồn biển (sống ở sắp vùng cửa biển), cá nước ngọt (sống ở gần các cửa sông), và cá di cư (theo mùa). những dòng cá ngon nổi tiếng của Tam Giang như: cá dầy, cá đối, cá dìa, cá hanh hao, cá bống, cá vược, cá chình... (Theo Địa chí Thừa Thiên – Huế, 2005) Rong ruổi khắp Tam Giang, điều chúng tôi sửng sốt đó là chuyện nuôi cá phá của cư dân. Ngay cả các con người đã đổ mồ hôi ra để có các con cá nuôi trưởng thành ngay trên mặt phá cũng bồi hồi trước kết quả mang được. “Con cá ngon bị mình săn lùng miết rồi sẽ cạn kiệt. Dân mình xưa nay cứ quen lưới chài, mang người nào lại mường tưởng chuyện đi nuôi con cá hoang ngoài phá. Rứa mà chừ nuôi được”, ngư dân Lê Liệu ở thôn Hiền Hoà, phường Vinh Hiền, kể. Chừng tám năm trước, lúc giăng sáo bắt được những con cá hồng, cá mú nhỏ, anh Liệu nảy ra ý quây lưới ngoài phá nuôi chúng thử với được ko. Vậy là anh rủ người trong làng cộng nuôi thử mỗi người dăm bảy chục con hồng, con mú, băm nhỏ cá tôm và cả vãi cơm cho chúng ăn để chờ ngày. Đúng là con cá nuôi ngoài phá được cho ăn đủ thì mau to, sau 1 năm đã cho anh và mọi người kết quả. Vậy là việc nuôi các giống cá phá ngon, quý đã được ngư dân Vinh Hiền nhân rộng với những bài học mò mẫm trong khoảng thực tiễn. dường như để cân đối thị phần, để cung đều món ngon vốn sở hữu của phá cho người ăn, mỗi vùng phá lại nuôi những chiếc cá khác nhau. Thêm vào sở hữu hồng, mú, vẩu, ngư gia ở xã Quảng Công (huyện Quảng Điền) còn nuôi thêm các cái cá tho, nâu; còn ở phố Vinh Hưng (huyện Phú Lộc) thì thêm các cái cá kình, dìa. ko để thiếu cua ngon Tam Giang, ngư dân các thị trấn Quảng An, Quảng Thành (huyện Quảng Điền) đã nuôi chúng trong khoảng vài ba năm nay. Cánh cửa thị trường, các vận hội làm ăn mở ra đã kích thích sự sáng tạo của vùng ngư dân bấy lâu chỉ biết lầm lũi có bí quyết làm ăn cố hữu từ ông cha truyền lại. Nắm được quy luật sinh sản của các cái cá nuôi trên phá, ngư dân một số làng chài đã dong ghe đánh bắt những luồng cá con vừa trong khoảng các cửa Thuận An, Vinh Hiền tản vào phá đem về nuôi ươm để chờ bán cho người nuôi. “Nhiều làng chài ở Hải Dương (huyện Phong Điền), Phú Thuận (huyện Phú Vang) chuyên ươm nuôi cá con để bán. Họ mang được nguồn thu, còn người nuôi cá trên phá thì sở hữu được nguồn cá giống. Rứa là việc nuôi cá trên đầm phá coi như đã có bài bản rồi…”, chủ tịch UBND phố Quảng Công – nơi với sản lượng nuôi trồng trên phá nổi bật, kể. Việc nuôi cá phá đang còn ở bước đầu. Nhưng giữa lúc lượng cá tự nhiên của quán cơm chiên dương châu ngon ở sài gòn Tam Giang bị suy giảm, nhu cầu cung ứng miếng ngon của đầm phá tăng cao, các bước đi sở hữu tính tan vỡ của vùng cư dân mới ngày nào còn hiu hắt đã là 1 niềm vui có cư dân, với các ai tới vùng sóng nước vang tiếng này.
