Chuyện gì đang xảy ra trong ngành giáo dục? Trong những ngày qua, Hà Giang - một tỉnh nghèo tại miền núi phía Bắc bỗng trở thành “tâm điểm” của báo chí, truyền thông một cách “bất đắc dĩ” theo cách không ai muốn liên quan đến scandal gian lận thi cử gây “chấn động” cả nước. Thông tin về việc sửa, nâng điểm thi cho hàng trăm thí sinh với hàng trăm bài thi được công bố đã khiến xã hội thực sự phẫn nộ. Dư luận đang đặt câu hỏi, chuyện gì đang xảy ra trong ngành giáo dục? Hẳn nhiều người còn nhớ, ngay sau khi kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2018, "2 trong 1" vừa kết thúc, tại cuộc họp báo chiều 27/6, Thứ trưởng sở Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ “tự tin” khẳng định, kỳ thi năm nay đã được tổ chức đúng kế hoạch, đảm bảo nghiêm túc, khách quan, an toàn đúng quy chế. Phương thức tổ chức kỳ thi THPT quốc gia tiếp tục đạt được hiệu quả, đáp ứng yêu cầu tổ chức thi gọn nhẹ, thiết thực thì “đùng một cái” chưa đầy 1 tháng sau, cả nước giật mình vì kết quả thi bất thường ở Hà Giang. Bất thường ở chỗ, Hà Giang vốn là tỉnh thuộc nhóm có tỷ lệ tốt nghiệp thấp nhất nước (89,35%), tuy nhiên ở đây lại có tới 3 thí sinh trong danh sách những người đạt điểm cao nhất của kỳ thi. Điều đáng nói là những học sinh này vốn có điểm thi thử trước đó rất thấp. Không chỉ vậy, bảng điểm xét tuyển theo khối của nhiều thí sinh thuộc trường THPT chuyên Hà Giang được cho là quá bất thường khi có sự chênh lệch một cách quá xa giữa điểm số các môn thi: Có em điểm 3 môn dùng để xét tuyển đại học đều cao trên 9, nhưng các môn còn lại rất thấp, chỉ 2-3 điểm, thậm chí là chưa đến 2 điểm. Số thí sinh đạt trên 27 điểm khối A (Toán - Lý - Hóa) của cả nước là 82 thì riêng Hà Giang có 29 (35,3%). Đối với môn Lý, toàn tỉnh có 65 thí sinh đạt mức điểm từ 9 trở lên, trong khi số thí sinh đạt mức từ 8 đến dưới 9 chỉ 28. Như thế, Hà Giang vượt mặt hầu hết các địa phương có truyền thống dẫn đầu toàn quốc về điểm thi cao trong các kỳ thi tốt nghiệp PTTH. Những bất thường quá rõ ràng khiến dư luận không khỏi “xôn xao bàn tán”. Sự việc nghiêm trọng tới mức, ngày 14/7, đoàn công tác của Bộ GD-ĐT đã phải lên Hà Giang để phối hợp điều tra nghi vấn điểm thi cao bất thường. Trao đổi với báo chí lúc gần 1h sáng ngày 17/7, ông Mai Văn Trinh - Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng (Bộ GD-ĐT) cho biết, qua rà soát, Bộ phát hiện có sai phạm nghiêm trọng trong quá trình chấm thi ở Hà Giang. Tại cuộc họp báo chiều 17/7, đại diện Bộ GD-ĐT cho biết, kết quả xác minh ban đầu cho thấy ông Vũ Trọng Lương, Phó trưởng Phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng Sở GD-ĐT tỉnh Hà Giang, là người trực tiếp can thiệp vào kết quả thi của thí sinh. Muốn xã hội văn minh, phát triển thì phải bắt nguồn từ một nền giáo dục công bằng, minh bạch và tử tế. Ảnh minh họa. Có thể nói, hành vi của vị cán bộ sở GD-ĐT Hà Giang đã ngang nhiên chà đạp niềm tin của xã hội vào giáo dục và phá hoại công sức của hàng chục ngàn thầy cô giáo và cán bộ quản lý trong công tác tổ chức thi và coi thi, của gần 1 triệu thí sinh dự thi. Điều bức xúc hơn nữa là gian lận này lại xảy ra tại một kỳ thi rất quan trọng – kỳ quốc gia THPT vốn được xem nghiêm túc nhất, từ đó mở ra cánh cổng đại học danh giá của các sĩ tử, nơi tuyển chọn nhân tài tương lai của đất nước. Do đó, để trả lại sự công bằng, uy nghiêm vốn có của một kỳ thi lớn, công luận mong muốn những kẻ trực tiếp thực hiện hành vi sai phạm trong kỳ thi THPT quốc gia ở Hà Giang phải được xử lý nghiêm minh.
